İngiltere'de araç hırsızlığı, rekor seviyelere ulaşarak hem sigorta sektörüne milyarlarca dolarlık ek maliyet yükü getiriyor hem de araç sahiplerini güvenlik önlemlerini artırmaya zorluyor. Organize suç çeteleri, çalıntı araçları limanlardan Afrika ve Orta Doğu’ya gönderirken, sigorta şirketleri bu kayıpları en aza indirmek için teknoloji yatırımlarını hızlandırıyor.
Hırsızlık Oranlarında Son 15 Yılın Zirvesi
Ülkede 2024 yılı itibarıyla yaklaşık 130 bin araç çalındı. Bu, son 15 yılın en yüksek hırsızlık rakamı olarak kayıtlara geçti. Artan hırsızlık vakaları, sigorta şirketlerine yaklaşık 867 milyon dolarlık ek hasar maliyeti oluşturdu. Bu tablo, hem poliçe maliyetlerinin artmasına hem de sigorta şirketlerinin risk hesaplamalarını yeniden şekillendirmesine neden oluyor.
SUV ve Lüks Araçlar Hedefte
Organize çeteler, özellikle SUV ve yüksek değerli araçları hedef alarak limanlardan yurt dışına göndermek üzere kaçırıyor. Toyota RAV4, Lexus RX ve Land Rover gibi modeller en çok çalınan araçlar arasında yer alırken, çalınan araçların büyük bir kısmı Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Birleşik Arap Emirlikleri, Jamaika ve Gürcistan gibi ülkelere sevk ediliyor.
Teknoloji ile Yarışan Suç Çeteleri
Araç hırsızlığında sinyal bozucu cihazların kullanımı yaygınlaşıyor. 2024’te İngiltere ve Galler’de araç hırsızlıklarının %58’inde sinyal bozucu cihaz kullanıldığı bildirildi. Buna karşılık, Toyota ve Jaguar Land Rover gibi üreticiler sinyal bozuculara karşı yazılım güncellemeleri ve güvenlik modülleri geliştirerek hırsızlık oranlarını %50’den fazla düşürmeyi başardı. Toyota, takip sistemleri sayesinde çalınan araçların %96’sını geri almayı başardığını açıkladı.
Sigorta Sektörüne Artan Maliyet Baskısı
Artan hırsızlık vakaları, sigorta şirketlerinin hasar ödemelerini yükseltiyor ve maliyet baskısını artırıyor. Çalıntı araçların yurt dışına çıkarılması durumunda sigorta şirketleri genellikle tam hasar ödemesi yapmak zorunda kalıyor. Bu durum, poliçe fiyatlarının yükselmesine yol açarken sigortalılar için maliyetleri artırıyor.
Hukuki Süreçlerde Düşük Caydırıcılık
İngiltere’de araç hırsızlığı suçlarında mahkumiyet oranı yalnızca %2 düzeyinde kalıyor. Uzun süren yargılamalar ve cezai süreçlerdeki boşluklar, suçluların caydırılmadan faaliyet göstermesine zemin hazırlıyor. İngiltere İçişleri Bakanlığı’nın desteklerinin sınırlı kalması, limanlardaki kontrol mekanizmalarının yetersizliğini ortaya koyuyor.
Çözüm: Güvenlik Yatırımları ve Veri Paylaşımı
Uzmanlar, hırsızlıkla mücadelede araç üreticilerinin güvenlik yatırımlarının artması, sigorta şirketlerinin araç takip sistemlerini içeren poliçeler sunması ve liman kontrollerinin sıkılaştırılması gerektiğine dikkat çekiyor. Ayrıca, sinyal bozucu cihazların taşınmasına yönelik cezaların artırılması da öneriliyor.
Türkiye İçin Uyarı Niteliğinde
Türkiye’de araç hırsızlığı konusunda net veriler bulunmasa da, İstanbul’da yıllık yaklaşık 19 bin araç çalındığı belirtiliyor. Uzmanlar, Türkiye’de de SUV ve yüksek değerli araçların hırsızlık riski taşıdığına dikkat çekerek araç sahiplerinin kasko poliçelerinde hırsızlık teminatlarını kontrol etmeleri gerektiğini vurguluyor.
