Türkiye’de kentsel dönüşüm ve maketten konut alımında yaşanan mağduriyetleri önlemek amacıyla geliştirilen Bina Tamamlama Sigortası (BTS), arsa sahiplerinden konut alıcılarına kadar geniş bir kesimi güvence altına alıyor. Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) tarafından yayımlanan Bina Tamamlama Sigortası Bilgilendirme Rehberi, BTS’nin işleyişi, sağladığı korumalar ve uygulama adımları hakkında net bir yol haritası sunuyor.
BTS Nedir, Nasıl İşler?
BTS, kentsel dönüşüm projeleri ve maketten satılan konut projelerinde müteahhit veya satıcı ile sigorta şirketi arasında imzalanan, hak sahipleri adına teminat senedi düzenlenerek koruma sağlayan bir sigorta ürünüdür. Müteahhidin veya satıcının iflası, vefatı veya inşaatı süresinde tamamlayamaması gibi durumlarda devreye girerek mağduriyetlerin önüne geçer.
Kentsel dönüşüm projelerinde yapı ruhsatı alınmadan önce, ön ödemeli konut projelerinde ise satışa başlamadan önce BTS yaptırılması yasal bir zorunluluktur. BTS, sigorta şirketinin teminat senedini hak sahiplerine ulaştırmasıyla aktif hale gelir ve koruma başlar.
Hak Sahiplerine Sağladığı Güvenceler
BTS, hak sahiplerine iki farklı tazminat seçeneği sunar:
Nakdi Tazminat: Hak sahiplerine proje bedeli üzerinden hesaplanan tutarın nakit olarak ödenmesi.
Ayni Tazminat: Sigorta şirketinin inşaatı tamamlayarak teslim etmesi.
Önemli bir avantaj olarak, nakdi tazminat ödemelerinde sigorta şirketi, Yeni Konut Fiyat Endeksi’ne (2017=100) göre enflasyon düzeltmesi yaparak ödenecek tutarı belirler. Böylece hak sahipleri, ödemelerini enflasyon karşısında değer kaybı yaşamadan alabilir.
Kira Yardımı Desteği
Sigorta şirketi, ayni tazmin (inşaatın tamamlanarak teslim edilmesi) yöntemini seçtiğinde, proje yerinin kendisine teslim edilmesinden itibaren hak sahiplerine kira yardımı ödemesi de yapabilir. Kira yardımı, bağımsız bölümün enflasyona göre düzeltilmiş yapım maliyetinin %0,5’i oranında belirlenir ve konut teslim edilene kadar devam eder. Bu destek, hak sahiplerinin süreçte mağdur olmadan konutlarını teslim alabilmelerini sağlar.
Tüketiciler BTS Talep Edebiliyor
6502 sayılı Kanun kapsamında konut adedi 30 ve üzeri olan projelerde ön ödemeli konut alıcıları, satıcılardan BTS yaptırmalarını talep edebiliyor. Bu sayede tüketiciler, satıcının yükümlülüklerini yerine getirememesi durumunda sigortacıdan nakdi veya ayni tazmin talep edebiliyor.
BTS ve Kefalet Sigortası Arasındaki Farklar
Kentsel dönüşüm projelerinde hem kefalet sigortası hem de BTS kullanılabiliyor ancak önemli farklar mevcut:
Kefalet sigortasında lehtar ilgili idare iken BTS’de lehtar arsa sahipleri veya konut alıcılarıdır.
Kefalet sigortasında risk gerçekleştiğinde tazminatı talep etme yetkisi yalnızca idareye aittir. BTS’de ise hak sahipleri doğrudan talepte bulunabilir.
Kefalet sigortasında sigortacı genellikle nakdi ödeme yaparken, BTS’de nakdi ödeme veya inşaatın tamamlanması (ayni tazmin) seçenekleri mevcuttur.
BTS, hak sahiplerinin doğrudan korunmasına odaklanarak mağduriyetlerin önlenmesinde etkin bir çözüm sağlar.
SEDDK’nın Rehberi Yol Gösteriyor
SEDDK tarafından yayımlanan Bina Tamamlama Sigortası Bilgilendirme Rehberi, BTS’nin nasıl işlediğini, hak sahiplerinin hangi durumlarda nasıl korunduğunu ve uygulama adımlarını anlaşılır bir dille ortaya koyuyor. BTS, kentsel dönüşüm süreçlerinde şeffaflık sağlar ve konut alıcılarının mağduriyetlerini en aza indirir.
Kentsel dönüşüm ve maketten konut alımı süreçlerinde BTS, hem güven hem de yasal koruma sağlayan en güçlü araçlardan biri haline gelmiş durumda.
