Geniş katılımlı bir araştırma, modern hayatta en riskli 100 tercihi ortaya koydu. Kariyer ve sağlık kararları ilk sıralarda yer alırken, sigorta yaptırmamak da 25. sıradan riskli tercihler arasına girdi.
İnsanların gerçek yaşamda aldığı riskli kararları inceleyen geniş kapsamlı bir araştırma, modern hayatta en yaygın 100 riskli tercihi ortaya koydu. Listede kariyer, sağlık, finans ve sosyal yaşamla ilgili çok sayıda başlık yer alırken, “sigorta yaptırmamak” da 25. sıradan en riskli tercihler arasına girdi. Çalışma, bireylerin risk algısıyla gerçek riskler arasındaki farkın giderek açıldığını da gözler önüne serdi.
Araştırma, Psychological Science Association tarafından yayımlanan ve İsviçre’de 4 bin 380’den fazla katılımcıyla yapılan geniş ölçekli bir saha çalışmasına dayanıyor. Katılımcılardan, kendi yaşamlarında ya da çevrelerinde gözlemledikleri “en riskli kararı” serbest biçimde tanımlamaları istendi.
Risk tanımı bilinçli olarak serbest bırakıldı
Araştırmada “riskli karar” kavramı özellikle tanımlanmadı. Böylece sadece matematiksel olasılıklara dayalı riskler değil; sonucu belirsiz, geri dönüşü zor ve kişisel etkisi yüksek kararlar da kapsama alındı. Bu yöntem sayesinde günlük hayatın gerçek risk haritası çıkarıldı.
Katılımcıların verdiği serbest yanıtlar analiz edilerek modern yaşamda en sık karşılaşılan 100 riskli tercih sınıflandırıldı.
İlk sıralarda kariyerle ilgili kararlar yer aldı
Araştırmaya göre en yüksek risk algısı yaratan tercihler, beklenildiği gibi sağlık ya da tehlikeli davranışlar değil, doğrudan kariyerle ilgili kararlar oldu. Listenin üst sıralarında şu tercihler yer aldı:
İşten ayrılmak
Yeni bir işe başlamak
Meslek değiştirmek
Gelir güvencesi olmadan girişim kurmak
Bu bulgu, modern bireyin en büyük risk algısını ekonomik ve mesleki istikrara bağladığını gösteriyor. Kariyer kararlarını sırasıyla; sağlıkla ilgili tercihler, finansal yatırımlar, sosyal ilişkiler, trafikle ilgili kararlar ve rekreasyonel riskler takip etti.
📊 Modern Hayatta En Riskli 25 Tercih
Sigorta yaptırmamak 25. sıradan risk listesine girdi
Araştırmanın dikkat çeken bulgularından biri de, “sigorta yaptırmamak” kararının en riskli 100 tercih arasında 25. sırada yer alması oldu. Katılımcılar, sağlık, trafik ve finansal risklere karşı sigortasız kalmayı modern yaşamın somut risklerinden biri olarak tanımladı.
Bu bulgu, sigortasızlığın artık yalnızca “bireysel bir tercih” değil, bilinçli şekilde alınan bir risk kararı olarak da algılanmaya başladığını gösteriyor. Araştırma verileri, bireylerin özellikle sağlık giderleri, kaza sonrası maliyetler ve uzun vadeli finansal güvence konularında sigorta eksikliğini doğrudan bir risk unsuru olarak değerlendirdiğini ortaya koyuyor.
Risk algısı yaşa göre değişiyor
Araştırmada riskli kararların yaş gruplarına göre farklılaştığı da tespit edildi. Genç yetişkinler daha çok işten ayrılma, kariyer değiştirme yeni bir hayata başlama gibi kararları riskli görürken; orta yaş ve üzeri bireyler için mevcut işi kaybetme, büyük bir finansal yükün altına girme, sağlıkla ilgili belirsizlikler daha yüksek risk algısı oluşturuyor.
Pandemi sonrası risk haritası büyük ölçüde değişmedi
Araştırmada pandemi öncesi ve sonrası dönemler de karşılaştırıldı. Sonuçlara göre bireylerin hangi alanlarda riskli kararlar aldıkları konusunda genel dağılım büyük ölçüde sabit kaldı. Pandemi, risk algısının yönünü kökten değiştirmekten çok, mevcut risklerin görünürlüğünü artırdı.
Araştırmacılar: Bu liste geleceğe rehber olacak
Çalışmayı yürüten araştırmacılar, oluşturulan 100 maddelik risk envanterinin, ilerleyen yıllarda, karar verme psikolojisi, toplumsal davranış modelleri, ekonomik kırılganlık alanları, sağlık ve finans politikaları gibi pek çok alanda yapılacak çalışmalar için önemli bir referans niteliği taşıdığını vurguluyor.
Araştırma ayrıca, bireylerin “küçük görünen” bazı tercihlerinin — sigortasız kalmak gibi — uzun vadede çok daha yüksek maliyetli sonuçlar doğurabileceğine de dikkat çekiyor.
