Türkiye’de bireysel emeklilik sisteminin (BES) büyüme ivmesi sürüyor.
Ekonomi yönetiminin Orta Vadeli Program ve 2026 hedefleri doğrultusunda yaptığı projeksiyona göre, BES katılımcı sayısının 2026 yılında 18,4 milyona ulaşması bekleniyor. Sistemin toplam fon büyüklüğünün ise devlet katkısı dahil yaklaşık 2 trilyon lirayı aşacağı tahmin ediliyor.
BES’in sürdürülebilir büyümesinde hem tasarruf bilincinin artması hem de esnek çekim (kısmen ödeme) gibi yeniliklerin devreye girmesi belirleyici olacak.
Kısmen Ödeme Uygulaması Yaygınlaşıyor
Katılımcıların sistemden tamamen çıkmadan, belirli durumlarda birikimlerinin bir kısmını çekebilmesine olanak tanıyan kısmen ödeme dönemi, BES’in en önemli reformlarından biri olarak öne çıkıyor.
Mevcut uygulamada;
Evlilik,
Konut alımı,
Eğitim (21 yaş altı ve üniversite kaydı olanlar için),
Doğal afetler (genel hayata etkili afet ilan edilen bölgelerde)
durumlarında katılımcılar, birikimlerinin belirli oranına kadar sistemden ayrılmadan çekim yapabiliyor.
Yeni dönemde ise “bedelli askerlik” ve “hac ibadeti” gibi özel durumların da kısmen ödeme kapsamına alınması planlanıyor. Bu sayede katılımcılar, uzun vadeli birikimlerini bozmadan özel hayat olaylarında finansal esneklik kazanacak.
Kısmen ödeme uygulamasında, genellikle birikimin yüzde 50’sine kadar çekim yapılabiliyor. Başvuru için belirli süre (örneğin 5 yıl sistemde kalma) ve katkı payı şartları aranıyor.
Genç Katılım Artıyor
BES’te genç nüfusun sisteme dahil edilmesi de yeni hedefler arasında. 25 yaş altı gençler ve öğrenciler için katılım teşvikleri, vergi avantajları ve dijital başvuru kolaylıkları planlanıyor.
Uzmanlara göre, gençlerin sisteme erken yaşta dahil olması, uzun vadede hem tasarruf düzeyini hem de fon büyüklüğünü katlayacak.
2026 Hedefi: 18,4 Milyon Katılımcı
Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) verilerine göre 2025 sonu itibarıyla gönüllü BES’te 9,9 milyon katılımcı bulunuyor. 2026 hedefi ise bu sayıyı 18,4 milyona çıkarmak.
Bu büyümenin, Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) ile entegre bir yapıya dönüşmesi de planlanıyor.
Ekonomi otoriteleri, BES’in “bireysel bir tasarruf aracı” olmanın ötesine geçerek, makroekonomik birikim ve sermaye piyasalarına kaynak sağlayan bir yapı haline geldiğini vurguluyor.
Kısmen Ödeme Hakkı Kimlere Tanınıyor?
Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) katılımcıları, sistemden ayrılmadan belirli durumlarda birikimlerinin bir kısmını çekebiliyor.
Bu uygulama, uzun vadeli tasarrufları korurken, acil veya özel ihtiyaçlarda finansal esneklik sağlıyor.
Kısmen ödeme alınabilecek mevcut durumlar:
Evlilik: Resmî nikâh belgesi ile başvuran katılımcılar, birikimlerinin belirli oranını kullanabiliyor.
Konut alımı: İlk konutunu satın alan katılımcılar, sözleşme süresini bozmadan kısmi çekim yapabiliyor.
Eğitim: 21 yaş altındaki öğrenciler, üniversite kaydı ile sistemden kısmen ödeme alabiliyor.
Doğal afet: Genel hayata etkili afet ilan edilen bölgelerde yaşayan katılımcılar, belirli şartlarla birikimlerinden yararlanabiliyor.
Yeni dönemde eklenecek durumlar:
Hac ibadeti: Hacca gitmek isteyen katılımcılar için kısmen ödeme hakkı geliyor.
Bedelli askerlik: Askerlik hizmeti nedeniyle ortaya çıkan finansal yükümlülüklerde, katılımcılar birikimlerinin bir kısmını çekebilecek.
Oran ve süre şartı:
Kısmen ödeme tutarı genellikle toplam birikimin %50’sine kadar olabiliyor. Başvuru yapabilmek için katılımcının sistemde en az 5 yıl bulunması gerekiyor.
📈 Bu düzenleme, BES’in sürdürülebilir büyümesini desteklerken; katılımcılara hem tasarruf hem de likidite avantajı sunmayı amaçlıyor.
