İstanbul, bu yıl Bireysel Emeklilik Küresel Forumuna ev sahipliği yaptı.
Uluslararası Emeklilik Denetçileri Örgütü (IOPS) ve OECD tarafından düzenlenen, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) ile Emeklilik Gözetim Merkezi’nin (EGM) ev sahipliğinde gerçekleştirilen forumda, küresel emeklilik sistemlerinin geleceği masaya yatırıldı.
İki gün sürecek etkinlikte, yaşlanan nüfuslara karşı sürdürülebilir ve kapsayıcı çözümler, dijitalleşme ve Türkiye’nin yeni Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) modeli öne çıktı.
“Sürdürülebilir ve kapsayıcı bir sistem”
Forumun açılışında konuşan SEDDK Başkan Yardımcısı Hande Hatunoğlu Kurtulan, Türkiye’nin özel emeklilik sistemine dair son gelişmeleri ve yeni dönemin reform hedeflerini anlattı.
Kurtulan, “Amacımız sadece bireylerin emeklilik dönemlerini güvence altına almak değil; aynı zamanda ülkemizin uzun vadeli ekonomik istikrarına katkı sağlayan sürdürülebilir, kapsayıcı ve ileriye dönük bir emeklilik sistemi inşa etmek” dedi.
Kurtulan, forumun yapay zekâ, dijital denetim teknolojileri ve yeni nesil ödeme modellerinin emeklilik sistemine etkilerini tartışan küresel bir platform olarak politika yapımına katkı sağlayacağını vurguladı.
22 yılda olgunlaşan bir sistem: Türkiye örneği
Türkiye’nin özel emeklilik sistemi 2003 yılında devreye alındı. Kurtulan, sistemin kamu emeklilik yapısını tamamlayan ikinci ve üçüncü sütun olarak tasarlandığını hatırlatarak, devlet katkısının güveni artırdığını söyledi.
Bugün sistemde yaklaşık 18 milyon katılımcı bulunuyor ve fon büyüklüğü GSYH’nin önemli bir bölümünü oluşturuyor.
2017’de hayata geçen Otomatik Katılım Sistemi (OKS) ile çalışanların işverenleri aracılığıyla sisteme dahil edildiğini belirten Kurtulan, katılımcı sayısının 7,7 milyona ulaştığını açıkladı.
2021’de yapılan düzenlemeyle 18 yaş altı bireylerin de sisteme katılabilmesinin, erken yaşta tasarruf bilinci ve finansal okuryazarlık açısından büyük önem taşıdığını vurguladı.
Yeni hedef: Tamamlayıcı Emeklilik
Kurtulan, Türkiye’nin önündeki en önemli reform adımının Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) olduğunu belirterek şunları söyledi:
“22 yıllık tecrübemizin ardından sistemimiz dayanıklılığını kanıtladı. Şimdi sırada, nüfusun yaşlanması gibi küresel bir soruna çözüm sunacak sürdürülebilir ve uzun vadeli bir model var.”
TES kapsamında hem işverenlerin hem de devletin çalışan hesaplarına doğrudan katkı sağlamasının planlandığını açıklayan Kurtulan, kamu, özel sektör ve çalışanlar arasında adil bir sorumluluk paylaşımı oluşturulacağını ifade etti.
Yeni sistemle birlikte katılımcı sayısının kısa vadede 20 milyonu aşması, fon büyüklüğünün ise GSYH’nin yüzde 10’una ulaşması hedefleniyor.
AnnuIte ürünleriyle uzun vadeli güvence
Kurtulan, katılımcıların birikimlerini sistemde uzun süre tutmalarını sağlayacak yıllık gelir sigortası (annuite) ürünlerine öncelik verdiklerini belirtti.
“Bugün emekli olan katılımcıların yüzde 95’i birikimlerini toplu para olarak çekiyor. Bu durum, uzun vadeli istikrarı zayıflatıyor. Oysa annuite ürünleri hem gelir sürekliliğini hem de tasarrufların ekonomide kalmasını sağlıyor.”
Dijitalleşme denetimde yeni bir dönemi başlattı
SEDDK’nın dijital denetim kapasitesine değinen Kurtulan, EGM’nin geliştirdiği dijital gözetim platformu sayesinde denetim süreçlerinin tamamen dijital ortamda yürütüldüğünü söyledi.
“50’den fazla entegre kurum ve günlük 10 milyonu aşkın işlemle sistemin güvenli bilgi akışını sağlıyoruz” diyen Kurtulan, dijitalleşmenin denetim süreçlerini hızlandırdığını ve şeffaflığı artırdığını vurguladı.
Kurtulan, forumun davranışsal ekonomi, finansal okuryazarlık, uzun ömür riski ve sermaye piyasalarına katkı gibi alanlarda uluslararası deneyim paylaşımını güçlendirdiğini belirtti.
“Bu iki gün boyunca yapılacak tartışmalar, daha iyi politikalar geliştirmemize ve küresel dayanışmayı güçlendirmemize katkı sağlayacak.”
